نتيجه اين همهپرسي و قصد خروج از اتحاديه اروپا باعث شد تا خيلي سريع ديويد كامرون دفتر شماره ۱۰ خيابان داونينگ را رها كند و عطاي قدرت را به لقايش ببخشد. در اين برهه زماني اما براي دومين بار در تاريخ انگليس، زني به قدرت رسيد كه خيليها او را با رنگ و بوي مارگارت تاچر، نخستين نخستوزير زن انگليس «بانوي آهنين دوم» لقب دادهاند. واقعيت اين است كه هر چند او مدتها بهعنوان وزير كشور انگليس فعاليت كرده اما تنها با رسيدن به قدرت اول انگليس در 2ماه اخير بوده كه بهتدريج جهتگيريها و مواضعش در صحنه سياسي اين كشور و جهان در حال مشخص شدن است.
«مي» زماني اين پست را در اختيار گرفته كه حساسترين موضوع در تاريخ بريتانيا، يعني جداشدن آن از اتحاديه اروپا را پيشرو دارد و مديريت اين فضا بسيار پيچيده و حساس است.
پس از 43سال باقي ماندن در كنار كشورهاي اروپايي، نتيجه همهپرسي مشهور به برگزيت آينده انگليس و اروپا را بهصورت همزمان تغيير داد.41سال قبل و در زمان جواني اتحاديه اقتصادي اروپا كه بعدها تبديل به اتحاديه اروپا شد مردم انگليس در همهپرسي مشابهي شركت كردند اما نتيجه همهپرسي باقي ماندن در اين اتحاديه بود. حالا اما با گذشت زمان شرايط تغييرات گستردهاي كرده و اتحاديه اروپا دچار مشكلات و بحرانهايي است كه خيليها را به فكر ترك آن انداخته و بار اين ماجرا درباره انگليس به دوش ترزا مي افتاده است.
ترزا مي سالهاست كه چشم به مقام نخستوزيري دوخته و دوستان دوران دانشگاهش ميگويند كه هدفش از همان كودكي تبديل شدن به نخستين نخستوزير زن انگليس بوده است. اما تا همين چند وقت پيش بهنظر ميرسيد كه براي رسيدن به اين مقام بايد حداقل تا سال ۲۰۱۸ صبر كند اما با استعفاي ديويد كامرون و با چشمي اشكبار و كنارهگيري نامزدهاي ديگر از ميدان، مي به نامزد يكهتاز براي جانشيني او تبديل شد.
مارگارت تاچر، نخستوزيري بود كه ۱۱ سال بر سر كار بود و بهخاطر سياستهايش لقب بانوي آهنين را گرفت. ترزا مي بيش از هر چيز يك سياستمدار عملگراست كه در مواقع لازم از بهرهگيري از ايدههاي چپ براي پيشبرد سياستهايش رويگردان نبوده است.
- زن مرموز انگليس
ترزا مي هر چند حالا با ۵۹ سال سن از زمان انتصاب جيمز كالاهان به اين مقام در سال ۱۹۷۶ مسنترين نخستوزير انگليس بهحساب ميآيد اما ساليان سال در تلاش براي رسيدن به اين مقام بوده است. ترزا مي خواستار باقي ماندن انگليس در اتحاديه اروپا بود اما با نگاهي به مقام نخستوزيري و شطرنج قدرت، نقش محدودي در همهپرسي بر سر عضويت بريتانيا در اتحاديه اروپا ايفا كرد. در كمپينهاي قبل از همهپرسي او مسائل خود در اين رابطه را تنها به موارد امنيتي محدود كرد.اين مسئله در نهايت به نفع او تمام شد و بازي را برد. اين نقشه و مسير را ترزا مي از سالها قبل بهتدريج طي كرد؛ از پركردن پاكتها در انجمن محلي حزب محافظهكار گرفته تا عضويت در شوراي بخش مرتون لندن از سال ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۴.
زندگي سياسي او در واقع از شوراي يكي از محلههاي جنوب لندن شروع شد. او ۱۰ سال عضو اين شورا بود و تا معاونت رئيس شورا پيش رفت اما مشخص بود كه براي رسيدن به قدرت اول انگليس نقشهاي طولاني دارد.
ترزا مي در اين مسير براي نخستين بار در سال ۱۹۹۲ از يكي از حوزههاي شمال انگلستان نامزد نمايندگي مجلس شد ولي از نامزد حزب كارگر شكست سختي خورد. 2سال بعد و در اوج عدممحبوبيت دولت محافظهكار در انتخابات مياندورهاي يكي از حوزههاي شرق لندن شركت كرد و كمتر از 2هزار رأي آورد. ولي او بالاخره توانست در سال ۱۹۹۷ به مجلس راه پيدا كند.
ترزا مي كه يكي از نخستين حاميان نوگرايي در حزب محافظهكار بود، خيلي سريع به كابينه در سايه پيوست و بهعنوان سخنگوي حزب محافظهكار در امور آموزشي انتخاب شد. او در ادامه مناصب مختلفي در حزب محافظهكار داشت تا اينكه بعد از تشكيل دولت ائتلافي با مشاركت حزب ليبرال دمكرات در پي انتخابات سال ۲۰۱۰ بهعنوان وزير كشور انتخاب شد. در ۱۰۰ سال گذشته انگليس او بيش از هر كس ديگري در اين سمت توانست دوام بياورد.
- عقايدي كه لو ميرود
او در ۱۷ سال گذشته يكي از معدود زنان بلندپايه در حزب محافظهكار بوده و به خوبي با اين مسئله كنار آمد. در مسائل كلي با اين حزب همراه است اما در برخي موارد هم كه بهتدريج بيشتر ميشود او عقايدي دارد كه خيليها آن را نميپسندند. بهعنوان نمونه او خواستار خروج انگليس از كنوانسيون حقوق بشر اروپاست اما از آنجا كه اكثر اعضاي پارلمان به شدت مخالف چنين كاري هستند قول داده كه بهعنوان نخستوزير اين خواسته را پيگيري نكند.
او همچنين مانند راستهاي افراطي اروپا مخالف مسئله مهاجرت است و درخواست خروج از توافقنامه ۱۹۵۱ درخصوص مهاجران را در فكرش دارد. تأكيد ترزا مي بر كنترل سرسختانه ورود مهاجران به بريتانيا ازجمله ويژگيهايي است كه براي موافقان خروج از اتحاديه اروپا بسيار خوشايند است. او هم مانند همفكرانش افزايش سيل مهاجران را عامل مشكلات اقتصادي و گسترش بيكاري و ناامني در انگليس ميداند. آمارها اما خلاف اين ماجرا را نشان ميدهد و مشخص شده كه اتفاقا مهاجران چرخهاي اقتصاد انگليس را طي سالهاي گذشته بيشتر به چرخش درآوردهاند و فعاليتهاي آنها باعث رونق اقتصادي شده است.
بدون شك سالهاي ابتدايي نخستوزيري ترزا مي بهصورت عمده صرف جدايي انگليس از اتحاديه اروپا و رسيدن به توافقي جديد با اين بلوك قدرت خواهد شد، ولي او ميگويد دوران زمامدارياش به اين فرايند خلاصه نميشود. او گفته است كه برنامهاي راديكال را با هدف افزايش تحرك اجتماعي اجرايي ميكند. حزب محافظهكار به اين جمعبندي رسيده كه جامعه بريتانيا پس از برگزاري رفراندوم خروج از اتحاديه دچار نوعي دو دستگي شده و به همينخاطر لازم است تا با طرح شعارها و وعدههاي اقتصادي كه به دل عامه مردم مينشيند، از اين تفرقه جلوگيري كرده و بار ديگر ثبات و آرامش و البته اعتماد به دولت جديد را به مردم بازگرداند.
- ظهور يك ديكتاتور؟
«خروج يعني خروج»؛ اين جملهاي مشهور از ترزا مي است تا تعهدش را به پيگيري روند خروج از اتحاديه اروپا با وجود انتقادها از اين مسئله نشان دهد. پس از رأي مثبت مردم در همهپرسي خروج از اتحاديه اروپا هم حرف و حديثهاي زيادي در اين رابطه وجود داشت اما گزارشها نشان ميدهد كه نخستوزير انگليس قصد دارد، كشورش را بدون آنكه هيچگونه رايگيري در پارلمان انگليس انجام شود، از اتحاديه اروپا خارج كند. اين مسئله باعث شده تا برخي مي را يك ديكتاتور بنامند كه بهدنبال تكيه يك طرفه به قدرت است. نخستوزير انگليس اما ميگويد متعهد به اجراي رأي مردم در همهپرسي است و در اين رابطه نيازي به رأي نمايندگان نميبيند. دولت ترزا مي، اكنون با چالشهاي حقوقي براي جلوگيري از آغاز روند ترك اتحاديه اروپا بدون موافقت پارلمان مواجه است. وكلايي از شركت حقوقي ميشكون دي ريا آماده هستند تا دولت را در دادگاه عالي انگليس به چالش بكشند و معتقدند كه ترزا مي نميتواند «ماده ۵۰» معاهده ليسبون اتحاديه اروپا را بدون بحث پارلماني و رايگيري اجرا كند. اين ماده قانون يك روند حقوقي براي ترك اتحاديه اروپاست. به محض اجرا شدن ماده ۵۰، شمارش معكوس دو ساله براي خروج انگليس از اتحاديه اروپا آغاز ميشود. ترزا مي ميگويد كه اين روند سالجاري ميلادي آغاز نميشود و دولت به زمان نياز دارد تا اول اهداف خروج بريتانيا را ترسيم كند.
- تهديد به استفاده از بمب هستهاي
مسئلهاي ديگر كه خيليها را درباره كنار رفتن نقاب ترزا مي نگران كرده، تهديد او به استفاده از بمب هستهاي است. نخستوزير انگليس مدت كوتاهي پس از رسيدن به قدرت در يك نشست خبري تأكيد كرد لندن آمادگي دارد درصورت لزوم از سلاح هستهاي استفاده كند.
از ترزا مي در اين نشست پرسيده شد: شما آماده هستيد كه دستور استفاده از بمب اتمي كه باعث كشته شدن هزاران مرد و زن ميشود را صادر كنيد؟ نخستوزير انگليس هم پاسخ داد: بله! اين در حالي است كه جرمي كوربين، از حزب كارگر در پاسخ به همين سؤال پاسخ منفي داد و اعلام كرد استفاده از تسليحات كشتار جمعي را مشروع نميداند.
رژيم صهيونيستي بسيار از فعاليت ترزا مي بهعنوان نخستوزير انگليس خوشحال است. ترزا مي در طول سالهاي گذشته بهعنوان وزير كشور براي محافظت از جامعه يهوديان انگليس هر چه از دستش برميآمد انجام داده و ميليونها پوند بودجه براي امنيت آنها اختصاص داده است. او در سال 2014به سرزمينهاي اشغالي سفر كرد و كمي بعد در سخنراني خود در «انجمن محافظهكاران دوستدار رژيم صهيونيستي» از «حماس، حزبالله، داعش و ايران» بهعنوان تهديدات جدي عليه رژيم صهيونيستي نام برد. از سوي ديگر بوريس جانسون، وزير امور خارجه جديد او هم بهشدت طرفدار رژيم صهيونيستي است و حتي در دوران قبل از برجام، حمله هوايي رژيم صهيونيستي به تأسيسات هستهاي ايران را امري مناسب دانسته بود. كشورهاي عربي خليجفارس هم وضعيت مشابهي دارند چون سوابق جانسون نشان ميدهد كه او نيز همانند بسياري از اعضاي حزب محافظهكار بريتانيا نسبت به نقض حقوق بشر در كشورهاي اين حوزه بهخصوص در عربستان سعودي حساسيت چنداني ندارد و پترودلارهاي اين كشورها براي او داراي اولويت هستند.
نظر شما